De Geïntegreerde Politie verwerkt de gegevens van burgers in het Schengeninformatiesysteem (SIS), een Europese databank voor het signaleren van entiteiten.
Wat is het SIS?
Het SIS is een databank waarin de Schengenlanden (25 EU-lidstaten en de 4 geassocieerde Schengenlanden IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland) en 2 EU-lidstaten die het Schengenacquis nog niet volledig toepassen (Bulgarije en Roemenië), personen en voorwerpen opnemen in de vorm van signaleringen.
Het SIS heeft tot doel om met behulp van de informatie die via dit systeem tussen de deelnemende landen gecommuniceerd wordt een hoog niveau van veiligheid te garanderen in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht in de Europese Unie, onder meer door handhaving van de openbare orde en veiligheid en vrijwaring van de veiligheid op het grondgebied van de lidstaten.
Rechtsbasis
De rechtsbasis van het SIS wordt gevormd door drie verschillende EU-instrumenten:
-
Verordening (EU) 2018/1860 van het Europees Parlement en de Raad van 28 november 2018 betreffende het gebruik van het Schengeninformatiesysteem voor de terugkeer van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen.
-
Verordening (EU) 2018/1861 van het Europees Parlement en de Raad van 28 november 2018 betreffende de instelling, de werking en het gebruik van het Schengeninformatiesysteem (SIS) op het gebied van grenscontroles, tot wijziging van de Overeenkomst ter uitvoering van het Akkoord van Schengen en tot wijziging en intrekking van Verordening (EG) nr. 1987/2006.
-
Verordening (EU) 2018/1862 van het Europees Parlement en de Raad van 28 november 2018 betreffende de instelling, de werking en het gebruik van het Schengeninformatiesysteem (SIS) op het gebied van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken, tot wijziging en intrekking van Besluit 2007/533/JBZ van de Raad en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1986/2006 van het Europees Parlement en de Raad en Besluit 2010/261/EU van de Commissie.
Daarnaast concretiseren de Belgische SIS-wet en het SIS-Koninklijk besluit een aantal nationale aspecten betreffende het SIS, zoals de aanduiding van de Nationale Autoriteiten en de verwerkingsverantwoordelijken voor het SIS in België.
De bewaringstermijnen van gegevens in het SIS en de daarop gebaseerde informatie-uitwisseling kunnen in deze instrumenten gevonden worden.
Wie of wat kan gesignaleerd worden in het SIS?
Een signalering is een opname van een persoon of voorwerp in de databank met als oogpunt het nemen van maatregelen jegens die persoon of dat voorwerp door de andere landen die toegang hebben tot het SIS. Het SIS bevat aldus:
-
identificatiegegevens van de persoon of het voorwerp, om deze bij een controle te kunnen identificeren;
-
gegevens over de maatregel die jegens die persoon of dat voorwerp genomen moet worden.
Alle personen kunnen potentieel worden opgenomen in het SIS, zonder onderscheid in nationaliteit, dus zowel burgers van de deelnemende landen als burgers van andere landen en staatlozen.
De voorwerpen die in het SIS kunnen worden opgenomen zijn:
- motorvoertuigen, ongeacht het gebruikte aandrijvingssysteem;
- aanhangers met een ledig gewicht van meer dan 750 kg;
- caravans;
- industriële uitrusting;
- vaartuigen;
- scheepsmotoren;
- containers;
- luchtvaartuigen;
- luchtvaartuigmotoren;
- vuurwapens;
- gestolen, verduisterde of anderszins vermiste, verloren blanco officiële documenten, of documenten die daarvoor moeten doorgaan maar vals zijn;
- gestolen, verduisterde, anderszins vermiste of ongeldig gemaakte, op naam gestelde identiteitsdocumenten, zoals paspoorten, identiteitskaarten, verblijfsvergunningen, reisdocumenten en rijbewijzen, of documenten die daarvoor moeten doorgaan maar vals zijn;
- gestolen, verduisterde of anderszins vermiste of ongeldig gemaakte voertuigkentekenbewijzen en voertuigkentekenplaten of documenten of kentekenplaten die daarvoor moeten doorgaan maar vals zijn;
- bankbiljetten (geregistreerde biljetten) en valse bankbiljetten;
- informatietechnologieartikelen;
- identificeerbare onderdelen van motorvoertuigen;
- identificeerbare onderdelen van industriële uitrusting.
Welke maatregelen kunnen worden getroffen ten opzichte van gesignaleerde entiteiten?
De volgende maatregelen kunnen getroffen worden jegens personen op basis van een signalering:
- aanhouding ten behoeve van overlevering of uitlevering
- gerichte controle
- onderzoekscontrole
- onopvallende controle
- lokalisatie van vermiste of kwetsbare personen
- lokalisatie van personen gezocht met het oog op een gerechtelijke procedure
- weigering van toegang tot of verblijf op het grondgebied van de Schengenlanden (enkel voor onderdanen van derde landen)
- ondersteuning van de tenuitvoerlegging van terugkeerbesluiten en verificatie of aan de terugkeerverplichting is voldaan (enkel voor onderdanen van derde landen)
- identificatie
De volgende maatregelen kunnen getroffen worden jegens voorwerpen op basis van een signalering:
- inbeslagneming
- gerichte controle
- onderzoekscontrole
- onopvallende controle
Hoe oefen ik mijn rechten met betrekking tot mijn gegevens in het SIS uit?
Elke natuurlijke persoon heeft het recht om toegang te krijgen, rechtstreeks of onrechtstreeks, tot zijn of haar persoonsgegevens opgenomen in het SIS. Desgevallend kan ook om verbetering en/of verwijdering van deze gegevens worden verzocht.
Indien uw verzoek betrekking heeft op een signalering tot weigering van toegang tot of verblijf op het grondgebied van de Schengenlanden, of op een signalering wegens een terugkeerbesluit, dan dient u zich rechtstreeks te wenden tot de instantie die het verbod op toegang tot of verblijf op het grondgebied van de Schengenlanden heeft uitgevaardigd. Bij deze instantie kan u uw rechten rechtstreeks uitoefenen.
In België is dit de Dienst Vreemdelingenzaken, waarbij verzoeken tot toegang, verbetering of verwijdering kunnen worden ingediend bij de functionaris voor de gegevensbescherming:
Dienst Vreemdelingenzaken
De functionaris voor gegevensbescherming
Pachecolaan 44
1000 Brussel
België
E-mail: dpo.dvzoe@ibz.fgov.be
Indien uw verzoek een ander type van signalering betreft (de signaleringen ten behoeve van de internationale politiesamenwerking), kan u zich niet rechtstreeks wenden tot de Federale Politie of tot een lokale politiezone. U kan uw rechten slechts op een onrechtstreekse manier uitoefenen via het Controleorgaan op de politionele informatie (COC). Deze onafhankelijke instantie is belast met de controle op de politionele informatiehuishouding, en zal voor u nagaan of uw gegevens werden opgenomen in het SIS, of deze correct zijn en of ze rechtmatig verwerkt werden. Indien het Controleorgaan vaststelt dat uw gegevens onrechtmatig werden opgenomen in het SIS, zal het de politiediensten verplichten deze te verwijderen, en als het vaststelt dat er onjuiste gegevens over u in het SIS opgenomen werden, zal het de politiediensten verplichten deze aan te passen.
Let op: het Controleorgaan zal u slechts antwoorden dat de nodige verificaties werden verricht, en niet of er over u gegevens in het SIS werden opgenomen, of dit rechtmatig was, en of deze gegevens juist waren!
Op de website van het Controleorgaan, namelijk, kan u een formulier vinden waarmee u uw rechten kan uitoefenen. Gelieve daarbij duidelijk te vermelden dat het om de gegevens gaat die eventueel over u werden opgenomen in het SIS.
Klacht bij de Toezichthoudende Autoriteit
Iedere persoon heeft het recht om een klacht in te dienen bij de bevoegde Toezichthoudende Autoriteit wanneer hij of zij van oordeel is dat zijn of haar rechten worden geschonden.
Voor signaleringen tot weigering van toegang tot of verblijf op het grondgebied van de Schengenlanden en voor signaleringen wegens een terugkeerbesluit is de Toezichthoudende Autoriteit de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), waarvan de contactgegevens kunnen gevonden worden op https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger/acties/contact.
Voor andere signaleringen, namelijk de signaleringen ten behoeve van de internationale politiesamenwerking, is de Toezichthoudende Autoriteit het Controleorgaan op de politionele informatie (COC), waarvan de contactgegevens kunnen gevonden worden op https://www.controleorgaan.be/nl.